Wskazania do pracy z dziećmi niedosłyszącymi
- Należy dać dziecku czas na nawiązanie kontaktu z nauczycielem i grupą klasową, przyzwyczajenie się do indywidualnego sposobu mówienia, układu ust nauczyciela oraz specyficznych wymagań przedmiotowych.
- Korzystać z doświadczeń innych osób mających kontakt z dzieckiem: rodziców, surdologopedy.
- Na bieżąco przekazywać rodzicom informacje o postępach dziecka oraz występujących trudnościach w nauce, wskazywać, które partie materiału wymagają utrwalenia w domu.
- Dokonywać selekcji materiału nauczania, wybrać podstawowe zagadnienia, które dziecko powinno opanować.
- Czuwać, aby dziecko przebywało pod stałą kontrola specjalistów, współpracować z nimi w organizowaniu systematycznej pomocy.
- Przesunąć punkt ciężkości z funkcji dydaktycznej na wychowawczą i rewalidacyjną.
- Włączyć dziecko do zespołu klasowego w miarę możliwości najmniej licznego.
- Niewskazane jest, aby dziecko zmieniało zespół klasowy, jeżeli był on dotychczas pozytywnie do niego nastawiony.
- Uczyć dziecko ekspozycji społecznej przed klasą, a zespół klasowy przyzwyczaić do sposobu mówienia ucznia niedosłyszącego.
- W razie potrzeby poinformować pozostałych uczniów o potrzebach ucznia niedosłyszącego np. do czego służy aparat słuchowy, jak należy pomagać osobie niedosłyszącej- poprzez wolniejszy sposób wypowiadania się, z twarzą zwróconą w jej stronę, nie zasłaniając ust.
- Należy kontrolować społeczne relacje i interakcje między dzieckiem niedosłyszącym i innymi uczniami.
- Dziecko powinno siedzieć w pierwszej ławce, przed stolikiem nauczyciela, najlepiej w rzędzie pod oknem, co pozwala uczniowi przy patrzeniu wprost, bezpośrednio na nauczyciela, na słuchanie i odczytywanie mowy z ust.
- Twarz osoby mówiącej powinna być dobrze oświetlona, co ułatwia odbiór informacji drogą wzrokowo-słuchową.
- Zwracając się do dziecka należy mówić spokojnie, w nieco wolniejszym, ale naturalnym tempie, z właściwą intonacją, bez przesadnej artykulacji.
- W czasie mówienia ruchy mimiczne i gestykulacja powinny być naturalne, ale należy unikać zbędnych ruchów, odwracania się do tablicy, czy chodzenia po klasie.
- Wskazane jest zwracanie się do ucznia krótkimi zdaniami, jeżeli uczeń nie odpowiada na pytanie należy je powtórzyć.
- Przy odpowiedziach ustnych należy patrzeć na ucznia, gdy on mówi, co pozwala na lepsze zrozumienie jego wypowiedzi.
- W miarę możliwości często sprawdzać na lekcji stopień zrozumienia przez dziecko omawianych treści, a w przypadku trudności stosować dodatkowe wyjaśnienia.
- Wspierać rozumienie słuchanych treści poprzez inne zmysły (wzrok, dotyk) stosując metody oglądowe i praktycznego działania.
- W ocenianiu ucznia powinny przeważać oceny pozytywne, mobilizujące ucznia do wysiłku.
- Powinno się oceniać ucznia uwzględniając jego możliwości i obiektywne ograniczenia.
Największe trudności może mieć uczeń na przedmiotach humanistycznych. Wynikają one z :
- małego zasobu słownictwa
- kłopotów w szybkim werbalizowaniu myśli
- nieprawidłowej artykulacji
- zaburzonego pojęcia czasu i przestrzeni historycznej
- wolniejszego opanowania zasad gramatycznych
- zaburzeń percepcji słuchowej
- trudności emocjonalnych w sytuacji ekspozycji społecznej
- Uczeń może mieć trudności z pisaniem ze słuchu, ale pozostałe prace pisemne powinny być oceniane częściej niż odpowiedzi ustne.
Przy ocenianiu należy brać pod uwagę przede wszystkim:
- aktywność ucznia na lekcji, dostrzegać osiągnięcia, mniejszy stopień onieśmielenia
- wkład pracy z uwzględnieniem możliwości poznawczych
- zainteresowanie przedmiotem, stosunek do nauki
- systematyczność, pilność i staranność
- stopień samodzielności
- Na lekcjach matematyki zwracać uwagę na to czy dziecko nie rozwiązuje zadania bo go nie potrafi rozwiązać czy też nie zrozumiało jego treści.
- Na lekcjach wychowania fizycznego należy pamiętać o konieczności zdejmowania przez dziecko kosztownych aparatów słuchowych, pamiętając o tym że będzie ono gorzej słyszało, ale może ćwiczyć naśladując nauczyciela i inne dzieci.
- Zaleca się, aby dziecko uczestniczyło w lekcjach muzyki, nawet jeśli jest z tego przedmiotu nie klasyfikowane.
- Zachowanie dziecka nie powinno podlegać takiej samej ocenie jak u pozostałych dzieci, należy jednak upewnić się czy dziecko wie czego się od niego oczekuje.
- Przy omawianiu norm zachowania społecznego powinno się odwoływać do metod obrazkowych, konkretnych wydarzeń i przeżyć.
- Wskazany jest udział dziecka we wszystkich formach i działaniach szkolnych- dyżury, wycieczki itp.
- Zachęcać dziecko do spontanicznych wypowiedzi na różne tematy.
- Wspierać emocjonalnie np. poprzez eksponowanie uzdolnień, zauważanie osiągnięć